زنت (Zent) یکی از ساده ترین سیستم های سرمایشی گرمایشی در صنعت HVAC به حساب می آید. دستگاهی کاملاً ایرانی که مکانیزم سرمایش آن مشابه کولر آبی (فرایند سرمایش تبخیری) و مکانیزم گرمایش آن مشابه هواساز (استفاده از کویل آبگرم) می باشد. به این ترتیب، زنت از جمله دستگاه های چهار فصلی HVAC به شمار رفته که در سه مدل ایستاده، افقی و سقفی طراحی و تولید می شود.
نام دستگاه سرمایشی گرمایشی زنت از سه کلمه ” زمستانه “، ” نیمه ” و ” تابستانه ” برداشته شده است و در واقع اشاره به همان چهار فصلی بودن این سیستم است
اجزای اصلی زنت عبارتند از:
نحوه عملکرد دستگاه زنت
زنت به مانند ایرواشر، از لحاظ علمی و تئوری، نوعی سیستم اشباع آدیاباتیک محسوب می شود. به معنای محفظه ای آدیاباتیک (عایق حرارتی) که در آن دمای خشک جریان هوای ورودی (Tin) بواسطه تماس مستقیم میان هوا و آب، تا دمای مرطوب (Tsat) کاهش یافته و همزمان هوا به شرایط کاملاً اشباع (RHout=1) می رسد. اما در عمل، هیچگاه هوای خروجی از زنت کاملاً اشباع نخواهد شد.از آنجا که خنک شدن هوا، در گرو تبخیر شدن آب می باشد، فرایند سرمایش در چنین سیستم هایی را تبخیری (Evaporatively) می نامند.هوای محیط خارج، بوسیله فن دمنده در داخل محفظه زنت جریان یافته و تؤامان پمپ سیرکولاسیون تعبیه شده، آب موجود در تشتک را به سمت کلکتور نازل های پاشش آب، پمپ می کند. سپس آب بر روی پدهای سلولوزی جاری شده و به صورت لایه های نازک در سطوح آن، کاملاً پخش می شود تا سطح تماس بزرگی میان آب و جریان هوای عبوری ایجاد گردد. این چنین، مقداری از آب پاشیده شده به علت جذب گرمای هوا، بخار شده و هوا ضمن دریافت رطوبت بخار (حاصل از تبخیر آب)، تا نزدیکی دمای مرطوب خنک می شود.
در واقع تنها تفاوت زنت با ایرواشر این است که در زنت، درست به مانند کولر آبی از پدهایی سلولزی (پوشال) برای افزایش سطح تماس میان آب و هوا استفاده می شود. به همین علت، در ظرفیتی یکسان، تعداد نازل های آب پاش بکار رفته در زنت، به مراتب کمتر از ایرواشر بوده و پمپ کوچکتری به منظور سیرکولاسیون آب تعبیه می گردد.همان طور که پیش از این نیز گفته شد، زنت قابلیت تأمین هوای گرم مورد نیاز در فصل سرما را خواهد داشت. بطوریکه می توان با استفاده از یک کویل گرمایشی که با جریان آب یا بخار آب گرم تغذیه می شود، به مانند فرایند گرمایش در هواساز، دمای جریان هوای عبوری را افزایش داد. ضمن آنکه معمولاً در زنت، یک لایه بستر فیلتر فلزی، به منظور فیلتراسیون جریان هوا استفاده می شود. هرچند که امکان بکارگیری سایر فیلترها نیز وجود دارد.بعلاوه، زنت می تواند مجهز به سیستم رطوبت زنی نیز باشد. خصوصاً در هوای خشک فصل زمستان، برای ایجاد هوایی مطبوع جهت تنفس و مناسب برای پوست بدن افراد، کنترل میزان رطوبت به سادگی در زنت امکان پذیر می باشد. چنانکه کافی است همچون مکانیزم ایرواشر، آب موجود در تشتک، به صورت اتمیزه در مسیر جریان هوا پاشیده شود.
مزایای زنت:
معایب زنت:
کاربرد دستگاه زنت
در سوله های صنعتی که رطوبت مزاحمتی برای فرایند تولید ایجاد نخواهد کرد و منابع تأمین آب به قدر کافی وجود دارد، به شرط مرطوب نبودن اقلیم محل پروژه، زنت، همچون ایرواشر، به علت قیمت پایین، می تواند گزینه مناسبی برای نیاز تهویه مطبوع آن فضا باشد. ضمن آنکه از زنت به دلیل ابعاد کوچکتری که در مقایسه با ایرواشر دارد، می توان در مصارف خانگی (زنت آپارتمانی) نیز استفاده نمود.
